در حال مطالعه یکی از گزارش های اخیر موسسه گارتنر بودم که یک مفهوم جدید توجه ام را به خود جلب کرد: اینترنت رفتارها [1].
این عبارت که مشخصاً الهام گرفته از «اینترنت اشیا – internet of things» بوده، در این گزارش چنین معنا شده:
“استفاده از غبار دیجیتالی [2] افراد که در منابع دیجیتال مختلف به جای می گذارند تا با استفاده از آن، روی رفتارهای آتی ایشان تاثیر گذاشته شود.”
این فناوری تلاش می کند با استفاده از داده های ساختاریافته و نیافته موجود در سطح سیستم های مختلف، از شبکه های اجتماعی، پایگاه های داده خرده فروشی ها و حتی فناوری های تشخیص چهره، به منظور تصمیم سازی برای مخاطبان خود استفاده کند. غبار دیجیتال که در تعریف این مفهوم به کار رفته، دقیقا به معنای همین اطلاعات آنلاین و در دسترسی می باشد که بعضاً بسیاری از آن ها بدون نیاز به هیچ هک یا نفوذی، در فضای مجازی در اختیار سازمان ها قرار گرفته است. به گفته گارتنر، این فناوری مفهوم «انسان بودن را در دنیایی دیجیتال» به کلی تغییر خواهد داد.
قطعا مسائل اخلاقی نقش پررنگی در رشد این حوزه خواهد داشت، اما به نظر میرسد، با وجود مخالفت کاربران با استفاده غیرمجاز شرکت ها از داده هایشان، تا زمانی که داده های جمع آوری شده منجر به ارائه ارزشی بی نظیر برای کاربران شود، چالشی در این زمینه پیش روی تجمیع کنندگان و استفاده کنندگان از این دسته داده ها وجود نخواهد داشت؛ حتی اگر این داده ها به قیمت تاثیرگذاری در تصمیمات و دیدگاه های کاربران تمام شود.
همچنین یکی دیگر از چالش های پیش روی اینترنت رفتارها، اشتراک گذاری داده های مختلفی است که شرکت ها از کاربرانشان دارند، اما می توان پیش بینی کرد، در صورت وجود پیشنهادهای جذاب از سمت کسب و کارهای دیجیتال این حوزه، مانعی بر سر راه تحقق چنین اکوسیستم هایی وجود نخواهد داشت؛ اکوسیستم هایی که از شرکت های بیمه ای، بانک ها، خرده فروشی ها، توسعه دهندگان اپ های موبایلی، مرورگرهای اینترنتی و بسیاری از ابزارهایی که به صورت روزانه توسط انسان ها استفاده شده و داده های مختلفی از ما در دست دارند، تشکیل شده و می تواند تصویری کامل از ما بسازد، تصویری که محدود به امروز نشده و آینده ما را هم با فناوری های هوش مصنوعی و تحلیلیگری داده پیش بینی خواهد کرد.
چنین بینش هایی برای شرکت های بزرگ، بسیار ذی قیمت خواهد بود و استراتژی چنین شرکت هایی، نظیر گوگل، آمازون و اپل در توسعه دامنه کسب و کاری و پیشبرد راهبردهای توسعه افقی در راستای ارائه خدمات متنوع در حوزه های جدید به مشتریانشان، نشان از رقابتی دارد که در آن شرکت ها به دنبال راهکاری برای شناخت دقیق رفتارهای فعلی و آتی کاربرانشان هستند.
شاید در نگاه اول چنین چیزی تنه به تنه رمان های جرج اورول بزند؛ جایی که یک سیستم مرکزی به دنبال کنترل جوانب مختلف رفتاری کاربران می باشد، اما دوست داشته باشیم یا نه، حجم داده هایی که در فضای مجازی از خود به جای میگذاریم (همان غبار دیجیتال)، توان درک رفتارهایی از ما را دارد که شاید خودمان از آن ها بی اطلاع باشیم.
لینک دانلود گزارش گارتنر (2020)
[1] Internet of Behaviors (IoB)
[2] Digital Dust
