یکی از بحث های پرتکرار و مهم در حوزه تحول دیجیتال، تفاوت «تحول» و «بهبود» است. این موضوع سوالی است که اکثریت طرح های این حوزه را تحت تاثیر قرار داده است و در برخی موارد، بی توجهی به تفاوت این دو، برای ذی نفعان سازمانی و برون سازمانی، انتظارات اشتباه ایجاد می کند.
گارتنر (2019) در یکی از گزارش های خود، به خوبی تفاوت این دو را مشخص می کند. اما پیش از بیان تعاریف، توجه به 2 نکته ضروری است:
1) متفاوت بودن تحول و بهبود، به معنای برتری یکی بر دیگری نیست؛ بلکه شناخت ذات این دو موجودیت متفاوت، در نتایج مورد انتظار بروز خواهد داشت. اگر مشغول بهبود دیجیتال هستید، منطقا نباید منتظر دستاوردهای تحول دیجیتال را باشید.
2) یک خط شفاف بین این دو مفهوم وجود ندارد؛ بهبود تا تحول طیفی است که بسته به بلوغ و ظرفیت های سازمان، باید جانمایی راهبردی صورت پذیرد.
برای بیان این دو مفهوم، گارتنر از زبان یک مدیر عامل فرضی، به عنوان رهبر تحول/بهبود دیجیتال، این تعاریف را بیان نموده است:
– (بهبود) وعده ما به سهام داران، افزایش چشم گیر بهره وری سازمانی است. چند واحد در سازمان به عنوان متولی بهبود و بهینه سازی، مسئول شده اند تا با کمک RPA و دستیاران دیجیتال، این مهم را رقم بزنند.
– (تحول) ما اساساً مدل کسب و کارمان را بازآفریدیم: ما از تولید ماشین های معمولی، به سراغ تولید خودروهای خودران رفتیم و در کنار آن، با لیفت (سرویس تاکسی اینترنتی) شراکتی استراتژیک ایجاد نموده ایم تا هر مشتری، در هر زمان و مکان بتواند با کمک یک اپلیکیشن از ماشین های ما استفاده کند.
تفاوت این دو مفهوم در این مثال کاملا واضح است و به مخاطب نشان می دهد که وقتی از تحول حرف می زنیم، با چه پدیده ای سر و کار داریم. همچنین عدم برتری یکی بر دیگری و اقتضائی بودن این دو نیز مشهود است. می توان ادعا کرد که اولین تصمیم راهبردی سازمان ها در عصر دیجیتال، گزینشی هوشمندانه با توجه به بلوغ و توانمندی سازمان، میان «تحول» و «بهبود» خواهد بود. تصمیمات مدگرایانه و آوردن هر تغییری در سازمان، ذیل چتر تحول دیجیتال، صرفا به موجود تحول و اعتماد سازمانی لطمه ای جبران ناپذیر وارد خواهد کرد. از سویی دیگر، مسیر تحول برای بسیاری از سازمان ها، از بهبود گذر خواهد کرد.
*گزارش گارنتر (2019) تحت عنوان «فناوری های دیجیتال در تحقیق و توسعه» از لینک زیر قابل دانلود است:
https://www.gartner.com/en/innovation-strategy/trends/digital-technologies
